Cần làm xét nghiệm gì khi nước tiểu đỏ?

Nước tiểu đỏ có thể là hiện tượng tạm thời do thực phẩm, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vậy, cần làm xét nghiệm gì khi nước tiểu đỏ để xác định nguyên nhân chính xác? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, từ các nguyên nhân thường gặp đến danh mục xét nghiệm cần thực hiện, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

Cần làm xét nghiệm gì khi nước tiểu đỏ?

1. Nước tiểu đỏ là gì và có đáng lo không?

Nước tiểu đỏ là tình trạng nước tiểu đổi màu đỏ, đỏ nâu hoặc hồng. Mức độ thay đổi có thể từ nhạt đến đậm, tùy thuộc vào nguyên nhân.

Phân biệt màu nước tiểu đỏ do máu và do thực phẩm, thuốc

• Do máu: thường kèm theo tiểu buốt, đau lưng, đau bụng dưới.
• Do thực phẩm, thuốc: thường gặp khi ăn củ dền, quả mâm xôi, dùng rifampicin hoặc vitamin nhóm B.

Khi nào cần đi khám ngay?

• Nước tiểu đỏ kéo dài > 2 ngày.
• Đi tiểu kèm đau, sốt, tiểu khó.
• Nước tiểu đỏ kèm máu cục.

=> Xem thêm: Đái ra máu có tự khỏi không?

2. Nguyên nhân phổ biến gây nước tiểu đỏ

• Nhiễm trùng đường tiểu: Vi khuẩn xâm nhập gây viêm bàng quang, viêm niệu đạo, dẫn đến tiểu ra máu kèm đau buốt.
• Sỏi thận hoặc bàng quang: Sỏi cọ xát vào niêm mạc đường tiểu, gây chảy máu và đổi màu nước tiểu.
• Viêm cầu thận hoặc bệnh thận mạn: Tổn thương cầu thận làm hồng cầu rò rỉ vào nước tiểu, gây tiểu máu vi thể hoặc đại thể.
• U bàng quang, u thận hoặc tuyến tiền liệt: Nước tiểu đỏ có thể là dấu hiệu sớm của các khối u ác tính, đặc biệt ở người lớn tuổi.
• Tác động của thuốc hoặc chế độ ăn uống: Một số loại thuốc và thực phẩm có khả năng làm đổi màu nước tiểu mà không liên quan đến bệnh lý.

3. Cần làm xét nghiệm gì khi nước tiểu đỏ?

3.1. Xét nghiệm nước tiểu tổng quát

Giúp phát hiện hồng cầu, protein, vi khuẩn và đánh giá tình trạng viêm nhiễm.

3.2. Soi cặn nước tiểu tìm hồng cầu và tế bào bất thường

Phân biệt máu từ thận hay từ bàng quang, niệu đạo.

3.3. Xét nghiệm cấy nước tiểu để phát hiện vi khuẩn

Xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng và chọn kháng sinh phù hợp.

Xét nghiệm khi thấy nước tiểu có màu đỏ

3.4. Xét nghiệm máu kiểm tra chức năng thận

Bao gồm ure, creatinin, điện giải để đánh giá mức độ tổn thương thận.

3.5. Xét nghiệm hình ảnh: siêu âm thận – tiết niệu

Phát hiện sỏi, khối u hoặc tắc nghẽn đường tiểu.

3.6. Nội soi bàng quang khi nghi ngờ u hoặc tổn thương niêm mạc

Giúp quan sát trực tiếp bàng quang, phát hiện sớm ung thư.

3.7. CT Scan hoặc MRI hệ tiết niệu khi cần thiết

Cung cấp hình ảnh chi tiết, xác định vị trí và kích thước tổn thương.

4. Quy trình chẩn đoán khi bệnh nhân có nước tiểu đỏ

Bước 1: Khai thác bệnh sử và thói quen sinh hoạt

Bác sĩ sẽ hỏi về thời điểm xuất hiện, thuốc đang dùng, chế độ ăn và tiền sử bệnh.

Bước 2: Khám lâm sàng vùng bụng và hệ tiết niệu

Kiểm tra dấu hiệu đau vùng thận, bàng quang và tuyến tiền liệt.

Bước 3: Lựa chọn xét nghiệm phù hợp theo từng nguyên nhân

Dựa vào triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định từng xét nghiệm cụ thể.

5. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm trong nước tiểu đỏ

• Trường hợp chỉ là máu vi thể: Phát hiện qua xét nghiệm, thường liên quan bệnh thận hoặc cao huyết áp.
• Khi phát hiện nhiễm trùng: Xét nghiệm cho thấy bạch cầu, vi khuẩn → cần điều trị bằng kháng sinh.
• Khi có dấu hiệu gợi ý khối u: Nội soi và hình ảnh học phát hiện khối bất thường, cần sinh thiết để chẩn đoán xác định.

=> Xem thêm: Nước tiểu màu gì là tốt nhất?

6. Điều trị nước tiểu đỏ sau khi có kết quả xét nghiệm

6.1. Điều trị nhiễm trùng bằng kháng sinh

Phác đồ kháng sinh theo kháng sinh đồ, kết hợp uống nhiều nước.

6.2. Tán sỏi hoặc phẫu thuật sỏi tiết niệu

Áp dụng cho bệnh nhân có sỏi gây chảy máu.

6.3. Điều trị bệnh thận mạn tính

Dùng thuốc kiểm soát huyết áp, lọc máu hoặc ghép thận trong trường hợp nặng.

Những xét nghiệm cần làm khi thấy nước tiểu màu đỏ

6.4. Phẫu thuật hoặc hóa trị với u ác tính

Tùy giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.

7. Biện pháp phòng ngừa nước tiểu đỏ tái phát

7.1. Uống đủ nước và duy trì lối sống lành mạnh

Giúp hạn chế sỏi và giảm nguy cơ viêm nhiễm.

7.2. Hạn chế thuốc hoặc thực phẩm gây đổi màu nước tiểu

Chỉ sử dụng khi có chỉ định và theo dõi kỹ.

7.3. Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt cho người có nguy cơ cao

Phát hiện sớm bệnh thận, u đường tiết niệu và điều trị kịp thời.

8. Đối tượng cần đặc biệt lưu ý khi có nước tiểu đỏ

Người lớn tuổi, nam giới hút thuốc lá lâu năm: Có nguy cơ cao mắc ung thư bàng quang.

Người có tiền sử bệnh thận, sỏi tiết niệu: Dễ tái phát tiểu máu, cần theo dõi chặt chẽ.

Người bệnh đái tháo đường hoặc cao huyết áp: Có nguy cơ biến chứng thận và tiểu máu.

Nước tiểu đỏ có thể xuất phát từ nguyên nhân lành tính nhưng cũng có thể cảnh báo bệnh nguy hiểm. Vì vậy, cần làm xét nghiệm gì khi nước tiểu đỏ là vấn đề quan trọng, giúp bác sĩ xác định nguyên nhân và đưa ra phương án điều trị hiệu quả. Người bệnh không nên chủ quan, hãy đi khám ngay khi phát hiện bất thường để bảo vệ sức khỏe.