Đường tiết niệu là hệ cơ quan chịu trách nhiệm lọc máu, hình thành và bài tiết nước tiểu cũng như các chất độc các chất thải ra ngoài cơ thể. Viêm đường tiết niệu gây ra những biểu hiện khó chịu và đôi khi dẫn đến biến chứng nguy hiểm, nhiễm trùng huyết. Tìm hiểu và có cách đề phòng bệnh lý này là một biện pháp giữ sức khỏe cho chính mình và người thân. Cùng tìm hiểu về bệnh lý viêm đường tiết niệu trong bài viết này nhé!
Viêm đường tiết niệu triệu chứng và nguyên nhân từ đâu?
1. Viêm Đường Tiết Niệu Là Gì?
Viêm đường tiết niệu là gì? Hệ tiết niệu bao gồm các cơ quan: 2 bên thận, 2 niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Thận thực hiện nhiệm vụ lọc máu và lọc các chất thải ra khỏi máu, các sản phẩm chuyển hóa đạm, chất điện giải để hình thành nước tiểu. Nước tiểu đi qua các ống lọc trong thận trở nên cô đặc dần, theo niệu quản đến dự trữ ở bàng quang. Khi bàng quang đầy, cơ thể sẽ đưa ra các phản xạ cơ thành bàng quang co thắt gây ra cảm giác buồn tiểu, báo hiệu chúng ta phải đi tiểu để giải phóng nước tiểu ra ngoài qua niệu đạo.
Trong điều kiện thông thường, nước tiểu hoàn toàn vô trùng. Khi có sự hiện diện của vi khuẩn trong nước tiểu, đó là thời điểm đường tiết niệu đã bị viêm hay còn gọi là nhiễm khuẩn tiết niệu.
Viêm đường tiết niệu hiện nay có nhiều cách phân loại:
– Phân loại theo vị trí
+ Nhiễm trùng niệu trên bao gồm: viêm bể thận – thận cấp, viêm thận – bể thận mạn tính, viêm thận ngược chiều, áp xe thận, thận hư mủ…
+ Nhiễm trùng niệu dưới bao gồm: viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt…
– Phân loại theo diễn biến:
+ Nhiễm trùng niệu không biến chứng và nhiễm trùng niệu biến chứng là nhiễm trùng niệu tái đi tái lại nhiều lần. Bệnh thường gặp ở người có những bất thường về hệ tiết niệu, đặt catheter, rối loạn thần kinh bài tiết…
Viêm đường tiết niệu là gì?
– Phân loại theo độ tái phát:
+ Nhiễm khuẩn niệu riêng lẻ, nhiễm khuẩn niệu tái đi tái lại, nhiễm khuẩn niệu tái phát, nhiễm khuẩn niệu tái diễn…
Đăng ký tư vấn miễn phí cùng chuyên gia ngay tại đây
2. Nguyên Nhân Chính Gây Ra Viêm Đường Tiết Niệu
Theo thống kê, khoảng 95% nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu là do vi khuẩn bội nhiễm ngược dòng niệu đạo vào bàng quang, chỉ 5% là từ đường máu. Trong đó, vi khuẩn E.coli chiếm 80% tác nhân gây bệnh.
Vi khuẩn e.coli thường trú ngụ ở đường ruột, một số xuất hiện trên da gần hậu môn và khả năng thâm nhập vào đường tiết niệu nếu người bệnh không vệ sinh đúng cách. Bệnh phổ biến hơn ở nữ giới do cấu tạo niệu đạo gần hơn nam giới.
2.1. Nguyên nhân viêm đường tiết niệu ở nam giới
- Vi khuẩn E.coli là nguyên nhân gây bệnh phổ biến.
- Viêm quy đầu, da quy đầu do vệ sinh không đúng cách.
- Chấn thương dương vật do quan hệ tình dục thô bạo, gây kích thích niệu đạo dẫn tới tình trạng viêm niệu đạo.
- Các yếu tố khác như: sỏi, phì đại tuyến tiền liệt, bàng quang thần kinh, hẹp niệu đạo, hẹp niệu quản…
2.2. Nguyên nhân viêm đường tiết niệu ở nữ giới
- Thói quen vệ sinh vùng kín từ sau ra trước, nhịn tiểu quá lâu, vệ sinh cá nhân không sạch sẽ… sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập phát triển.
- Quan hệ tình dục không lành mạnh, không vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ.
- Sử dụng băng vệ sinh kém chất lượng trong thời kỳ kinh nguyệt, không thay băng vệ sinh sau mỗi 3-4 giờ.
- Các yếu tố khác như sỏi đường tiết niệu, bàng quang thần kinh, hẹp niệu quản, mang thai…
Viêm đường tiết niệu ở nữ
3. Các Triệu Chứng Thường Gặp Khi Bị Viêm Đường Tiết Niệu
Triệu chứng tại chỗ
- Bệnh viêm đường tiết niệu đôi khi không có biểu hiện rõ ràng mà người bệnh chỉ tình cờ phát hiện bệnh khi xét nghiệm nước tiểu khám sức khỏe tổng quát. Những đối tượng dễ gặp là phụ nữ đang trong tuổi hoạt động tình dục, phụ nữ có thai, người bị tiểu đường…
- Bệnh viêm đường tiết niệu có biểu hiện tại chỗ điển hình như khó chịu trên hệ tiết niệu khi đi tiểu như tiểu lắt nhắt, tiểu buốt, tiểu nhiều lần, cảm giác tiểu chưa hết, vẫn có cảm giác muốn đi tiểu dù vừa tiểu xong. Bệnh nhân có biểu hiện nước tiểu đục, tiểu mủ, nước tiểu có thể lẫn máu kèm mùi khó chịu.
- Ngoài ra, người bệnh còn có biểu hiện đau hạ vị, đau lưng và vùng hông, ứ nước.
Triệu chứng toàn thân
- Do thận là cơ quan tiếp xúc trực tiếp với máu. Hằng ngày, thận phải tiếp nhận một lượng lớn máu để lọc và hình thành nước tiểu. Do đó, khi vi trùng xâm nhập vào hệ tiết niệu thì cũng rất dễ dàng xâm nhập vào máu và lan ra toàn thân. Lúc này, người bệnh sẽ có biểu hiện sốt cao, rét run từng cơn, môi khô, lưỡi dơ, mặt hốc hác. Các dấu hiệu nhiễm trùng, nhiễm độc biểu hiện rõ.
=> Xem thêm: Viêm đường tiết niệu có tự khỏi không?
4. Các Đối Tượng Thường Mắc Phải
Trẻ sơ sinh đến 5 tuổi: Thời kì này thường ít xảy ra nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu có thì tỷ lệ trẻ nam sẽ cao hơn so với trẻ nữ. Nguyên nhân do các dị dạng của đường tiết niệu làm nước tiểu ứ đọng lại và là môi trường lý tưởng để vi trùng phát triển.
Trẻ đi học: Tỷ lệ viêm đường tiết niệu ở nhóm trẻ mới bắt đầu đi học cao hơn cộng đồng, có lẽ nguyên nhân liên quan đến vấn đề vệ sinh.
Người lớn đến tuổi 65: Ở nhóm này, tỷ lên viêm đường tiết niệu ở nam giới thường khá thấp. Trong khi đó, viêm đường tiết niệu ở nữ giới lại có xu hướng tăng cao. Có khoảng 10% phụ nữ nhóm tuổi này từng bị viêm đường tiết niệu một lần trong đời do hoạt động tình dục hoặc do có thai.
Nhóm trên 65 tuổi: Tỷ lệ viêm đường tiết niệu không khác nhau ở 2 giới.
5. Cách Điều Trị Viêm Đường Tiết Niệu
Để điều trị viêm đường tiết niệu, kháng sinh là liệu pháp chủ lực. Nếu bệnh nhân chỉ có các triệu chứng khu trú do viêm niệu đạo, bác sĩ thường chỉ định dùng kháng sinh đường uống trong 5 đến 7 ngày. Nếu người bệnh có biểu hiện sốt lạnh run, triệu chứng nhiễm trùng huyết, ổ viêm ở đường tiết niệu trên thì cần phải nhập viện ngay để dùng kháng sinh đường tĩnh mạch.
Trong các trường hợp viêm đường tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần, bệnh nhân có dị dạng đường tiết niệu hay có đặt ống tiểu, cần phải nuôi cấy vi khuẩn để tìm đúng kháng sinh nhạy cảm với chủng vi khuẩn đó.
Cách điều trị, chữa viêm đường tiết niệu
Ngoài ra, các thuốc uống có tính sát trùng trên hệ tiết niệu cúng được ghi nhận là có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn. Các thuốc này có thể được chỉ định dùng kèm với kháng sinh.
Bên cạnh đó, nếu ổ viêm nhiễm không thuyên giảm khi được điều trị bằng thuốc hoặc biến chứng tại thận, thận mủ, thận áp-xe… thì cần phải can thiệp phẫu thuật. Tương tự như các dị tật hệ tiết niệu, nếu không phẫu thuật chỉnh sửa hoàn thiện, người bệnh dễ dàng bị tái đi tái lại bệnh viêm đường tiết niệu, lâu ngày sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề.
6. Một Số Biến Chứng Của Viêm Đường Tiết Niệu
- Các nguy cơ và biến chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu rất nhiều khi vi khuẩn phá hủy nhu mô thận, hoại tử nhú thận, gây tắc nghẽn hoặc suy giảm chức năng thận. Nếu bệnh kéo dài không chữa trị có thể dẫn đến biến chứng suy thận hoặc phải cắt bỏ hoàn toàn thận.
- Khi các vi khuẩn tồn tại dai dẳng tại hệ tiết niệu mà không được điều trị đúng và đủ liều kháng sinh, vi khuẩn dễ đi vào máu gây nhiễm trùng máu, sốc nhiễm trùng, nặng có thể dẫn đến tử vong.
- Viêm đường tiết niệu ở nam giới có thể dẫn đến áp-xe tiền liệt tuyến, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh… làm bít tắc ống dẫn tinh, tăng nguy cơ gây vô sinh.
- Bệnh viêm đường tiết niệu ở phụ nữ có thai có nguy cơ gây nhiễm trùng ối, nhiễm trùng bào thai, tăng nguy cơ vỡ ối sớm dẫn đến sinh non…
7. Cách Phòng Ngừa Viêm Đường Tiết Niệu Hiệu Quả
Phòng ngừa bệnh viêm đường tiết niệu hiệu quả, mỗi chúng ta cần phải:
- Uống đủ nước, mỗi ngày trung bình từ 1,5 – 2 lít nước để giúp thận tăng bài tiết nước tiểu, tăng khả năng tống xuất vi trùng ra bên ngoài cơ thể, hạn chế tình trạng lây nhiễm ngược dòng.
- Giữ gìn vệ sinh cơ quan sinh dục, cơ quan tiết niệu. Với nữ giới cần vệ sinh sạch sẽ vùng kín, nhất là trong thời kỳ kinh nguyệt.
- Các bệnh nhân có bệnh nền sỏi thận hoặc đang mắc sỏi thận, bệnh đường tiểu… phải thường xuyên khám và tầm soát nhiễm trùng tiểu để điều trị sớm, can thiệp lấy sỏi khi có chỉ định.
- Khi nhiễm khuẩn đường tiết niệu phải điều trị đúng phương pháp và triệt để ngay từ đầu, phòng ngừa tái diễn.
8. Khi Nào Cần Đi Khám Bác Sĩ
Bệnh viêm đường tiết niệu nếu có những biểu hiện sau đây, bệnh nhân nên đến ngay cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám và có phác đồ điều trị kịp thời.
- Tiểu buốt, tiểu rắt kéo dài.
- Nước tiểu có màu lạ, đục, có máu.
- Đau vùng bụng dưới, lưng.
- Sốt, ớn lạnh.
- Buồn nôn, nôn.
- Tiểu không kiểm soát được.
- Tiểu ra mủ…
Viêm đường tiết niệu là một bệnh lý thường gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị. Bằng việc nhận biết các triệu chứng hay đi khám sức khỏe định kỳ người bệnh có thể phát hiện ra bệnh sớm từ đó có thể sử dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe đường tiết niệu của mình. Hãy nhớ rằng, điều trị sớm là chìa khóa để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp bạn đọc có thể để lại bình luận phía dưới hoặc liên hệ qua hotline 0839.89.80.89 để được hỗ trợ nhanh nhất.
Bài viết này có hữu ích không?
Để lại một bình luận